آشپزی با من

سیلیکوزیس چیست

 

سیلیکوزیس بیماری رایج ریه به حساب می ­آید

سیلیکوزیس

سیلیکوزیس(silicosis) یک بیماری شغلی ریوی است که بر اثر اسنتنشاق ذرات کریستال­های سیلیس ایجاد می شود و باعث التهاب و زخم شدن ندول­ها در بخش بالایی ریه می ­شود. سیلیکوزیس، با کوتاه شدن تنفس، تب و سیانوزیس (پوست آبی رنگ) ظاهر می­ شود. ممکن است اغلب با ادم ریه، پنومونی توبرکولوزیس همراه باشد.

 

این بیماری تنفسی ابتدا در سال 1705 توسط برنالدو رامازینی شناخته شد چون موادی شبیه شن و ماسه در ریه یک سنگ­تراش مشاهده کرد. استخراج معدن، برش سنگ، اشتغال در صنایع ساینده از قبیل کارخانه ‏های سازنده سیمان، شیشه، سفال و سنگ، ریخته ‏گری، بسته ‏بندی پودر سیلیس و صنایع استخراج سنگ به ویژه گرانیت از تماس‏های شغلی عمده با سیلیس به شمار می ‏آیند.

 

طبق شواهد در دسترس، سیلیکوزیس در اثر غبارهایی کمتر از 1 میکرومتر که شامل کریستالهای دی اکسید سیلیکون که متشکل از ذرات آلفا در کریستو بالیت یا تریدمیت هستند به وجود می­ آید.

 

شیوع بیماری سیلیکوزیس

سیلیکوزیس بیماری رایج ریه به حساب می ­آید. این بیماری ممکن است در هر جایی رخ دهد این بیماری در کشورهای صنعتی شیوع بیشتری دارد. چین از سال1991 تا 1995 بیش از 24000 مرگ ناشی از سیلیکوزیس را گزارش داده است.

 

در ایالات متحده آمریکا برآورد شده که بیشتر از یک میلیون (در حدود2 میلیون) کارگر در معرض گرد و غبارهای کریستال کوارتز قرار دارند و 59000 از این کارگران در حال ابتلاء به سیلیکوزیس هستند.

 

بر طبق داده مرکز CDC، سیلیکوزیس در ایالات متحده آمریکا نسبتا رایج است. وقوع مرگ ناشی از سیلیکوزیس تا حدود 84 0/0 در بین سال­های 1968 و 1999 کاهش یافته، و فقط 187 مرگ در سال 1999 که ناشی از سیلیکوزیس مزمن بوده رخ داد.

 

سیلیکوزیس بیماری شغلی ریه است که بر اثر تنفس طولانی غبارهای سیلیس ایجاد میشود

 

عوامل موثر در ایجاد بیماری سیلیکوزیس 

• اندازه ذرات: ذراتی که اندازه آن­ها بین 0.5 تا 5 میکرون باشند قادر به ایجاد بیماری سیلیکوزیس هستند.

 

• درجه تراکم ذرات در هوای تنفسی: بر طبق مطالعات صورت گرفته در صورتی که در هرسانتی­ متر مکعب هوای محیط کار بیش از صد و بیست و پنج ذره سیلیس آزاد با قطر کمتر از 5 میکرون وجود داشته باشد از نظر ایجادسیلیکوزیس خطرناک است.

 

• سن: افراد مسن نسبت به ایجاد سیلیکوزیس حساس­تر هستند.

 

• حساسیت فردی

 

• زمان: مدت زمانی که فرد در معرض گرد و غبار سیلیس قرار می ­گیرد و استمرار یا انقطاع آن عامل مهمی در ایجاد و پیشرفت بیماری می ­باشد.

 

این بیماری بیشتر در صنایع سنگ­بری، کارگران معادن قلع، طلا، مس، میکا و گرافیت کارگران sand blaster، شیشه سازی، کارگران کارخانه­های سیمان و پودر لباس شویی دیده می ­شود.

 

راه پیشگیری از بیماری سیلیکوزیس دور نگه داشتن گرد و غبار سیلیس از ریه ها است

 

انواع سیلیکوزیس

سیلیکوزیس به سه دسته تقسیم می‌شود.

♦ سیلیکوزیس مزمن:

پس از 15 تا 20سال تماس محدود و کم با گرد وغبار سیلیس قابل تنفس کارگران احتیاج دارند که حتما مورد عکس­برداری قرار گرفته تا میزان صدمه ریوی آنان تعیین شود در صورت پیشرفت بیماری کارگر دچار تنفس­های کوتاه و کمبود اکسیژن و تبادل دی­اکسیدکربن خواهد شد.

 

در مرحله آخر کارگر دچار خستگی، تنفس­های کوتاه و سخت، درد قفسه سینه یا ناتوانی تنفسی خواهد شد. معمولا بعد از بیش از 10سال تماس با مقادیر کم بلورهای سیلیس بوجود می‌آید که این مورد معمول­ترین نوع سیلیکوزیس است.

 

سیلیکوزیس مزمن بیشتر رایج است و نشانه­ های ناشی از این سیلیکوزیس ممکن است آشکار نباشد و بنابراین شاید لازم باشد میزان آسیب وارده بر ریه و شش ها را با استفاده از اشعه ی X-RAY مشخص کنیم. که معمولا بعد از بیش از 10سال تماس با مقادیر کم بلورهای سیلیس به وجود می­آید که این مورد معمول­ترین نوع سیلیکوزیس است.

 

♦ سیلیکوزیس تحت حاد:

این مرحله پس از 5 تا 10 سال در اثر تماس با سیلیس و تنفس گرد و غبار آن بوجود‌می‌آید. علائم آن نقصان شدید تنفسی ضعیف و کاهش وزن، علائم حمله­ کننده طولانی‌تر از سیلیکوزیس مزمن است.

 

♦ سیلیکوزیس حاد:

این مرحله در صورت در معرض بودن کارگر با غلظت‌های بالای سیلیس ممکن است بعد از چند ماه یا سال به وقوع بپیوندد. علائم آن نقصان تنفس، ضعف، کاهش وزن و مرگ است. این نوع از سیلیکوزیس بعد از چند ماه تا 2 سال نشانه­ های آن آشکار می شود.

 

در اثر تماس و مواجه کوتاه مدت با غلظت و دوز بالای گرد و غبار سیلیس می باشد. نشانه ­های سیلیکوزیس حاد شامل ناتوانی جدی، نفس­های طولانی، بیماری، کاهش وزن و اغلب مرگ است.

 

سرفه و تندنفسی از علائم بیماری سیلیکوزیس است

 

علائم بیماری سیلیکوزیس

¤ تنگی‌نفس 

¤ سرفه 

¤ خستگی 

¤ تندنفسی 

¤ کاهش اشتها و درد قفسه سینه از علائم این بیماری هستند.

 

افراد در معرض خطر

کارگران معدن، سنگبری­ها، سنگ‌کوبی­ها، حفاران تونل، کارگران کوره‌های آجر پزی، سنگ­تراشان،  کارگران کارخانه شیشه، سندبلاستی­ها، کارگران ماسه شویی، ریخته ­گری و ذوب مواد، کارگران ساختمانی (سند بلاستیک، سنگ­کاری، مته کردن)، کارگران سرامیک و چینی،  صنایع سمباده،  راه‌آهن،  صنایع صابون و مواد شوینده.

 

کارگران باید بدانند که در هر محیط کاری که کریستال سیلیس به طور بالقوه موجود‌ باشد خطر ابتلا به سیلیکوزیس وجود دارد. اگر تعدادی از کارگران در کارگاه­های پر گرد وغبار مشغول به کار هستند و فقط یک نفر مبتلا به سیلیکوزیس شده باشد باید سایرین مورد آزمایش قرار گیرند.